Zweeds tv-programma is kijkcijferhit
Wil je live elanden kijken in Zweden? Dat kan nu vanuit de luie stoel. Een van de beste dingen op de Zweedse televisie is niet een of andere duistere Nordic noir, spelshow of liefdesdrama, maar het programma ‘De grote elandenmigratie’. Of in het Zweeds ‘Den stora älgvandringen’. In dit programma registreren meer dan dertig camera’s alle bewegingen langs de rivier de Ångermanälven in Midden-Zweden en dat allemaal met maar één doel: het vastleggen van de jaarlijkse zwemtocht van de dieren.
Al meer dan duizend jaar zwemmen de elanden tussen half april en half mei precies op deze plek de rivier over zodra het ijs voldoende gesmolten is. Sinds 2019 zendt de Zweedse publieke omroep dit drie weken lang en vierentwintig uur per dag live uit via haar online tv-kanaal SVT Play en de Zweden smullen ervan. Vorig jaar waren er gedurende de drie weken meer dan zeven miljoen gestarte streams en 250.000 in de chat verstuurde berichten. Een ware kijkcijferhit dus en ik moet zeggen, ik zet het ook graag aan als ik in de ochtend met mijn kop koffie achter de computer kruip.
Elanden met koudwatervrees
En dit jaar begon vrij sensationeel. De eerste vierentwintig uur gebeurde er niet veel meer dan een vos die voorbij kwam lopen, ook heel tof, en een paar vogels, maar dag twee startte spectaculair want plots waren daar de elanden. Vijftien minuten lang konden we ze met meerdere camera’s bekijken. Ze hadden nog wel een beetje koudwatervrees want zwemmen deden ze niet.
Elanden tellen in Zweden
Het idee voor het programma ontstond al in de jaren negentig toen twee Zweden, die in de buurt van de rivier wonen, elk jaar met pen en papier telden hoeveel elanden er dat jaar over de rivier zwommen. Het leidde uiteindelijk tot de live-uitzending zoals die er vandaag de dag is met meer dan dertig camera’s en een hele actieve live chat. In het buitenland is het programma inmiddels ook een hit. Want het wordt ook in Duitsland en Finland live uitgezonden.
Cameraschuw?
Er is wel ook een kritische noot, want een aantal omwonenden waarschuwen dat het succes van het programma een gevaar is voor de zwemmende elanden. Statistieken laten zien dat het aantal elanden dat de rivier overzwemt aanzienlijk is afgenomen. Op het hoogtepunt zwommen er meer dan tweehonderd elanden de rivier over. In de afgelopen jaren waren dit er aanzienlijk minder. Al denken de eland-experts dat dit vooral te maken heeft met een afnemende elandpopulatie en niet zozeer met de televisie-uitzending.
Ander dierplezier
Wanneer de eerste elanden de rivier over zwemmen is altijd even afwachten. Het ene jaar gebeurt dat al eind april en het andere pas begin mei. Maar in de tussentijd kan de kijker zich natuurlijk vermaken met de mooie natuur en andere dieren die er rond de rivier rondlopen. Zo spotten ze met regelmaat vossen, veelvraten, bijzondere vogels en bijna elk jaar wordt er ook wel een beer gespot.
Het is heerlijke slow-tv om de dag mee te beginnen en het zou leuk zijn als een van de Nederlandse zenders dit ook gaat uitzenden, zodat iedereen in Nederland ook kan genieten van de fraaie natuur in Zweden en de elanden kan spotten.
Voor De Telegraaf schreef ik ook een column over de Zweedse Elanden TV.
